Richard Wolfe
17 mei 1943: Bommenwerpers storten neer
Rond het middaguur op 17 mei 1943 werd Bodegraven opgeschrikt. Zeven Amerikaanse bommenwerpers scheerden rakelings over de daken, waarna er twee neerstorten in de Noordzijder polder. Na 1945 deden diverse ooggetuigen hun verhaal over deze indrukwekkende gebeurtenis.
Jan Griffioen, die als 12-jarige de gebeurtenis meemaakte, zocht onlangs uit wat er precies is gebeurd. Hij heeft alle feiten op een rij:
Op de ochtend van 17 mei stegen tien B26 Marauder-bommenwerpers op in Engeland om de Hoogovens en de elektriciteitscentrale in IJmuiden te bombarderen. Bij het passeren van de Nederlandse kust komen zij terecht in het vuur van de Duitse Flak. Verschillende toestellen raken ernstig beschadigd. Het vierde en vijfde toestel worden door de beschieting moeilijk te besturen. Bij het hergroeperen komen zij met elkaar in botsing en storten neer bij Bodegraven. Het zesde toestel wordt getroffen door brokstukken van de twee botsende bommenwerpers. Het maakt een buiklanding in de polder bij de Meije.
Van de tien bommenwerpers keert geen enkel toestel terug op de basis. Een deel stortte neer boven land, anderen kwamen in zee terecht. Van de 60 bemanningsleden zijn er 34 gesneuveld en 24 krijgsgevangen gemaakt. Velen daarvan raakten gewond.
J.G. Stolwijk had in die tijd een fietsenwerkplaats aan de Noordzijde. Hij vertelde later het volgende: “Ik hoorde rond 12 uur zwaar motorgeronk. Ik zag onbekende vliegtuigen boven de boomtoppen van de begraafplaats Vredehof aankomen, op een hoogte van 1 meter! Achter de boerderij rechts stortten ze met een enorme klap neer. Ik zag een vreselijke steekvlam, een dichte rookwolk. Eén vliegtuig zag ik nog optrekken en na een cirkel gemaakt te hebben, richting de Meije verdwijnen. Dit alles gebeurde op een afstand van nog geen 700 meter van waar ik stond! Ik pakte mijn fiets en reed door de weilanden naar de bewuste plek. Alles brandde als een fakkel. Ik zag de rompen en de vleugels van de neergestorte vliegtuigen. Het was doodstil op die plaats, niets bewoog er tussen de brokstukken. Toen ik naar de vuurzee keek, zag ik plotseling toch iets bewegen, op een niet brandende vleugel. Een bemanningslid kroop op de vleugel. Ik wilde naar hem toe om te helpen. Maar voor mijn ogen brak de vleugel af, vloog in brand en de man was niet meer te redden.”
In de weilanden aan de Noordzijde, achter perceel 112, lagen de brokstukken over grote afstand verspreid. De hulpverlening kwam snel op gang, terwijl de marechaussee het publiek op afstand hield. Het Rode Kruis-personeel kon nog hulp verlenen aan vier van de twaalf bemanningsleden. De gewonden werden naar het ziekenhuis in Gouda vervoerd. Van het toestel dat in de Meijepolder terecht kwam, werden alle zes bemanningsleden krijgsgevangen gemaakt.
Zie voor meer informatie de bijdrage op de website van Stichting 4 mei herdenking Bodegraven: Marauder Monument – 4 mei herdenking Bodegraven
Bron: Cock Karssen
